بلدوزر و کاربردهای آن
بلدوزر از جمله ماشین آلاتی است که در عملیات های ساختمانی و عمرانی مورد استفاده قرار می گیرد. تراکتوری که مجهز به یک تیغه در قسمت جلویی باشد را بولدوزر می گویند. بولدوزر از دو بخش اساسی تراکتور و تیغه تشکیل شده است، که تیغه توسط یک سیستم قاب متصل کننده به تراکتور متصل می شود. درعملیات خاکی، معمولاً بیشترین مسافت بهینه ای که خاک توسط بولدوزر حمل می شود حدود ۱۰۰ وکمترین مقدار آن حدود ۸ متر است.
مهمترین عاملی که در عملکرد بولدوزر تاثیر زیادی دارد، نوع تیغه ای است که توسط آن عملیات خاکی صورت میگیرد.
در انتخاب نوع تیغه می بایست به عوامل زیر توجه کرد:
- نوع عملیاتی که توسط بولدوزر صورت خواهد گرفت.
- نوع مصالحی که توسط بولدوزر حمل خواهد شد.
- محدودیت تراکتور از نظر وزن، توان موتور، مقاومت غلتش و…
در ادامه بخوانید: انواع لودر و کاربرد آن
دسته بندی انواع بلدوزر:
بلدوزر را می توان از جهات گوناگون تقسیم بندی نمود که در ادامه هر کدام از این موارد را بررسی می نماییم.
الف: انواع بلدوزر بر حسب نوع عملیات اجرایی و مشخصات فنی عبارت است از:
- بلدوزرهای کوچک
- بلدوزرهای متوسط
- بلدوزرهای بزرگ
- بولدوزرهای جمع آوری مواد زائد
ب: انواع بلدوزر بر حسب نوع تراکتور به شرح زیر است:
- بلدوز چرخ لاستیک
- بلدوزر چرخ زنجیری
مزایای بلدوزر چرخ لاستیکی عبارت است از:
- سرعت بالا
- مناسب جهت فواصل طولانی و زیاد
- در سطوح سرازیری یا تراز، از بیشترین کارایی ممکن برخوردار هستند.
در ادامه بخوانید: انواع بیل مکانیکی و کاربرد آن
مزایای بلدوزر چرخ زنجیری عبارت اند از:
- قابلیت حمل تیغه های بزرگ
- قابلیت اجرای عملیات در هر شرایط آب و هوایی
- مناسب حرکت بر روی انواع سطوح به خصوص انواع سطوح خاکی
موارد کاربرد
بولدوزرها در بیشتر پروژه های ساخت (نظیر راه، سد) از مراحل اولیه تا مراحل پایانی مورد استفاده قرار می گیرند.
برخی از کاربرد های بولدوزرها عبارتند از:
- انجام عملیات خاکبرداری، گودبرداری و حفر ترانشه
- تسطیح و پاکسازی زمین از بقایای عملیات ساختمانی
- برداشتن لایه سطحی خاک و پاکسازی آن از بوته ها (دکاپاژ)
- ایجاد راههای موقتی در کوهستان و زمین های سنگلاخی
- انجام عملیات پخش خاک درخاکریزها
- نگهداری و ترمیم راههای خاکی
- پاکسازی محل گودال قرضه و گودال کف معادن
- پخش کردن خاک بر روی خاکریزها
- انجام عملیات خاکی در زمین های شیبدار
- کمک برای فشار دادن ماشین آلات مانند اسکریپر
- پشته کردن خاک در کنار نهرهای ایجاد شده
- جمع کردن سنگدانه های آتش باری شده
- کندن زمین و پرکردن گودال
- استفاده از آن به عنوان کاربرد ریپرها
قسمت های اصلی بولدوزربولدوزر
از بخش های اصلی زیر تشکیل یافته است:
- تراکتور
- تیغه
- .سیستم هدایت کننده تیغه
- ریپر (در موارد خاص)
در ادامه بخوانید: کاربرد بابکت چیست؟
ریپر
ریپر یا خراشنده ها قرنها برای شکافتن سنگ بکار رفته اند. گاوآهنها که در گذشته توسط کشاورزان برای شخم زدن مزارع به کار می رفته است از نظایر آن می باشد. امروزه برای عملیات حفاری در زمینهای سخت، ابتدا به کمک ریپر زمین را سست کرده، سپس توسط بولدوزر عملیات حفاری صورت می گیرد. امروزه ریپرها را به تراکتور و یا بولدوزر متصل میکنند و بدین ترتیب با ایجاد یک نیروی فشاری قوی در زمین، عملیات سست کردن زمین های سخت صورت می گیرد.
موارد استفاده از ریپر
سست کردن زمین های سخت وسنگی برای انجام عملیات حفاری در این زمین ها
- برای کندن سطح آسفالت های کهنه
- آماده کردن منطقه برای کار اسکریپر و گریدر
- برای شکستن رویه های بتنی و دال های بتنی
- برای پاک کردن زمین و کندن ریشه های درختان
انواع ریپر
- ریپر متوازی الاضلاع (مفصلی)
- ریپر شعاعی (ثابت)
- ریپر با زاویه متغیر
عملکرد ریپر در انواع خاک و سنگ
عملکرد ریپر در انواع خاک و سنگ از طریق بررسی کیفیت خاک و سنگ و تراکم آن تعیین می شود. برای این منظور از یک فرستنده و گیرنده امواج صوتی در لایه های زمین استفاده می شود و بدین وسیله تراکم و ضخامت لایه های سخت تعیین می شود. لایه های سخت و متراکم زمین موج را با سرعت زیاد و لایه های ضعیف تر موج صوتی را با سرعت کمتری منعکس می کنند.